Burgemeester (2)

Een heilig boontje ben ik zeker niet. Niets menselijks is mij vreemd. Maar de grenzen van wat kan en niet kan liggen bij het (mijn) vak, het ambt van burgemeester nogal scherp. Mijn collega uit Vlissingen declareerde zodanig, was onlangs in het nieuws, dat uit lijfsbehoud snelle terugbetaling nodig was. “ Maar de gemeentesecretaris had gezegd, dat het binnen wettelijke voorschriften was”, zo wordt hij geciteerd. Ik zou zeggen: je eigen verantwoordelijkheid blijft altijd.

 

Op twee terreinen moet een burgemeester zeer voorzichtig zijn. Allereerst op de zuiverheid van handelen. Hoe snel je in problemen kunt komen wordt in veel affaires van de laatste tijd duidelijk. Soms is opstappen de enige weg; een lelijke kras en verlies aan gezag is wel het minste effect als er wat op te merken valt over doen en laten van de burgemeester. Ja, je zit in een glazen kooi, maar je had er ook wel voor gekozen.

Ingewikkelder is het als het gaat over de wijze, waarop het burgemeesterschap wordt uitgeoefend. Nogal wat burgemeesters moeten voortijdig het ambt verlaten, omdat er wat mis gaat. Dat misgaan heeft vaak te maken met aantrekken van een te grote broek. De burgemeester is geen politicus, die grote daden verricht en een erfenis aan grootse zaken achterlaat. Nee, de burgemeester heeft tot taak de kwaliteit van het bestuur in de gaten te houden. Als voorzitter van de Raad en het college van B. en W. zorgt hij voor het juiste en democratische besluitvormingsproces. Daarmee maakt hij zich niet altijd populair, maar hij is niet degene, die de politieke lijn uitzet.

Zolang de burgemeester in Nederland niet een gekozen lokaal politicus is, is zijn/haar positie totaal anders dan in de rest van de democratische wereld. De hoogleraar Derksen, die veel gestudeerd heeft op het fenomeen burgemeester zegt : “ Wil een burgemeester politieke invloed, dan krijgen ze een tik op de vingers”. Dat vraagt dus om nederig zijn, terwijl de “ buitenwereld” je ziet als de baas van het gemeentelijke spul. Dat neemt niet weg, dat als met wijsheid met deze positie wordt omgegaan de mening van de burgemeester gewicht in de schaal zal leggen. (nb : ik twitterde daar onlangs over toen mij gevraagd werd eens even met de vuist op tafel te slaan in een kwestie, die een aantal burgers in onze stad niet aanstond)

De minister van Binnenlandse Zaken heeft onlangs besloten tot een onderzoek naar het burgemeestersambt, dat moet leiden tot gezaghebbende beschrijving ervan. In mijn boekenkast heb ik een meter aan boeken over “mijn” prachtige vak. Er kan nog best een mooie studie goud op snee bij. Maar ik weet nu al wat er in zal staan: veel betere en strengere selectie, ambtstermijnen verkorten en mobiliteit van de burgemeesters versterken. Een wedje maken? Oh, sorry, dat mag ik als burgemeester natuurlijk niet.