Op weg naar de nieuwe gemeente

Fusies van gemeenten hebben sinds de tijd van Thorbecke altijd op de politieke agenda gestaan. Bijna zonder uitzondering zijn herindelingen gepaard gegaan met flinke emoties. Die opwinding heeft twee oorzaken. De ene vloeit vooral voort uit het machtspel van de politiek en het openbaar bestuur. Het gaat om het ter discussie stellen van posities en “zetels”. Bij herindelingen staan heel wat verworven invloedrijke taken en rollen in de vuurlinie. Niet alle burgemeesters, wethouders en raadsleden en managers kunnen blijven. En dus worden tegen herindelingen allerlei argumenten van stal gehaald, die kant noch wal raken en makkelijk terug te voeren naar de verdediging van bestaande machtsposities. Bij alle herindelingen blijkt dat de kwaliteit van de nieuwe gefuseerde gemeente mensenwerk is en dat de kwaliteit “dus” wordt bepaald door wat bestuurders en ambtenaren ervan maken. Het alternatief is gelukkig in een woord ook heel duidelijk namelijk samenwerking van gemeenten. Het is immers duidelijk dat bij de toenemende ingewikkeldheid van de maatschappij en de verdergaande taakverzwaring van gemeenten een zekere schaal nodig is om te doen wat nodig is.

 

De tweede oorzaak van alle emotie ligt in het soms nog samenvallen van de samenleving, de gemeenschap, en de gemeente. Dan blijkt dat mensen terecht een deel van hun identiteit ontlenen aan de gemeente, omdat die samenvalt met het dorp of stad waaraan je je verbonden voelt. Die emotie heb ik altijd zeer begrijpelijk gevonden. Je weet dat de dorps- of stadsgemeenschap blijft, maar het bestuur is daar geen onderdeel meer van. Dan moet je goede argumenten hebben om te overtuigen dat een grotere schaal nodig is om voorzieningen te handhaven of de noodzakelijke dienstverlening en uitvoering van wet- en regelgeving te kunnen garanderen. Na herindelingen blijkt vaak dat de aandacht voor dorpen en kernen binnen een grotere gemeente versterkt wordt. Daar richten we ons bij de voorbereiding van de nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn ook op.

Tja , en ondertussen gaat de trein van onze gemeentelijke fusie van Boskoop, Rijnwoude en Alphen aan den Rijn voort. De Tweede Kamer heeft de eerste ronde achter de rug met commentaar op het ontwerp van wet, waarin onze fusie wordt geregeld. De minister is met de beantwoording bezig, en kamerleden en minister oriënteren zich op ons gebied. De nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn is een prachtige bestuurlijke constructie, een mooie balans van alle waarden van het Groene Hart, sterke economische basis, van greenport tot “bio based economy”, van internationale dienstverlening en export tot het maken van gewilde streekproducten. Een sterker gemeentebestuur, dat autonoom de opgelegde taken kan waarmaken en aan de verwachting van de bevolking kan voldoen in een open democratisch proces van besluitvorming komt eraan. Ik reken op de steun van het Parlement om de wet, waarin onze fusie wordt geregeld, goed te keuren. Wij zullen laten zien dat het allemaal de moeite waard is en dat de inwoners van de nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn tevreden zullen zijn over het resultaat.