Het goede moment

Bij alles wat je doet is timing cruciaal. Je kunt nog zo gelijk hebben, je krijgt het niet als je opinie, je gedachte, niet op het goede moment wordt gelanceerd. Wanneer kunnen we Kairos, de Griekse god van het geschikte ogenblik bij zijn kuif grijpen? In het huidige tijdsgewricht van (onder andere) digitale transformatie is dat opnieuw een prangende vraag.

“ Geachte heer Eenhoorn,
Hierbij laat ik u weten in het geheel geen prijs te stellen op uw ‘interactieve communicatie-technologie’, uw ‘geïntegreerde digitale netwerken’, en al helemaal niet op uw ‘home active terminals’. Men moet met de tijd meegaan?!? Ik moet helemaal niets, meneer Eenhoorn!
Met vriendelijke groet, wg de burgemeester “
(door hem geschreven met een vederen pen, geruggesteund door de bode met bodebus)

Deze brief kreeg ik, vervat in een cartoon in het VNG magazine, zo’n twintig jaar geleden. Ik had me als voorzitter van de VNG-commissie, die adviseerde over informatiebeleid , beleidsontwikkeling en automatisering (IBA) nogal druk zitten maken over de inertie van de gemeentebestuurders. Hun trage reactie op de nieuwe mogelijkheden van de digitale wereld. Immers het gaat om techniek, zo was communis opinio onder de bestuurders, die het vergemakkelijken van de ambtelijke bureaucratische procedures en processen zou bewerkstelligen. Het was geen politiek, hooguit een nieuwe claim op de beperkte middelen of wie weet een mogelijkheid om te bezuinigen.

Die afstandelijke houding van bestuurders is totaal veranderd. Ik mocht afgelopen week te gast zijn bij de nieuwe volwaardige VNG-commissie, die zich met de digitalisering en dienstverlening bezig houdt. Daar wordt hard gewerkt aan een stevige inbreng van gemeenten bij de ontwikkeling van de generieke digitale infrastructuur. Op het congres van de Nederlandse gemeenten, juni 2015, staat het onderwerp op de agenda. Er zullen dan vergaande besluiten worden genomen over de betrokkenheid van de gemeenten bij deze ontwikkeling. Gemeenten verspijkeren per jaar ongeveer 1.2 miljard euro aan ict. Een belangrijk deel heeft te maken met de dienstverlening aan burger en bedrijfsleven. Om de effectiviteit en het gebruiksgemak aanzienlijk te vergroten is de generieke digitale infrastructuur van groot belang. Afspraken over de grote basisregistraties, over uitwisseling van gegevens, over de ontwikkeling van eID, over noodzakelijke wetswijzigingen en nog veel meer, vragen ook om een sterke rol van de gemeenten.

Ondertussen is het steeds duidelijker , op weg naar het eerste Nationaal Beraad over de digitale overheid, waar alle overheden en uitvoeringsorganisaties (van de belastingdienst, UWV tot en met de kleinere agentschappen) bijeen zijn, dat het geschikte moment eraan lijkt te komen. De urgentie wordt gevoeld om gezamenlijk beslissingen te nemen, om buiten de grenzen van het eigen domein te treden, om met voorbijgaan van het eigen belang ‘het geschikte ogenblik’ te pakken. In haar boek Kairos schrijft Joke Hermsen over de homo digitalis, die moet worden gemaand even een pas op de plaats te maken om het juiste moment te vinden voor een besluit op maat. Voor de generieke digitale infrastructuur lijkt me dat moment genaderd.

Blog, 280914