De overheid heeft de opdracht wetten en regels te handhaven. Iedereen hoort op dezelfde wijze behandeld te worden. Onderscheid mag er niet worden gemaakt. Niemand mag door het rode licht rijden, maar bij elk verkeerslicht staat geen politieagent of camera om de overtreding te constateren. Maar als de overtreding wordt gezien dient de overheid paal en perk te stellen. Deze constatering lijkt overzichtelijk en wie zou het er niet mee eens zijn. En toch worden overtredingen van de wet door de vingers gezien. Soms gaat de overheid zo ver, dat er regels voor gedogen zijn gemaakt. Iets mag niet van de wet, maar als de overtreder zich aan bepaalde afspraken houdt dan treedt de overheid niet op. Het meest bekend is de wijze, waarop we in Nederland omgaan met zogenaamde soft drugs. Ook in Alphen aan den Rijn hebben we daar mee te maken.

Wie is de baas in de gemeente? Het antwoord op die vraag is “streetwise” nog steeds heel vaak: de burgemeester. En voor een deeltje is dat waar. In allerlei wetten is een eindverantwoordelijkheid voor de burgemeester vastgelegd. Als het antwoord het college van Burgemeester en Wethouders (afgekort dus B. en W.) is, dan is ook dat antwoord voor een deel waar. Voor een groot deel, want het college van B. en W. heeft in de laatste jaren steeds meer bevoegdheden gekregen. Maar ook het antwoord: de gemeenteraad is juist. Vooral in de gemeentewet zijn veel verantwoordelijkheden voor de Raad vastgelegd.

Het is verleidelijk om uitspraken te doen over claims, die zijn (of worden) ingediend door slachtoffers van het schietdrama van 9 april vorig jaar. Radio en televisie, kranten vragen naar mijn mening. Maar ik zeg er niets van. Niet omdat ik geen mening zou hebben over de claims. Nee , de reden van mijn zwijgen zit in de rol, die de gemeente heeft en die ik als burgemeester heb.

Vanaf het begin van de nazorg zijn we steeds geconfronteerd met noden van slachtoffers en nabestaanden. Vorige week schreef ik in mijn column hoeveel meer energie daar van de kant van de gemeente in zit dan ik had ingeschat. Ook is duidelijk dat het verwachtingspatroon van mensen over de hulp, die zou kunnen worden verleend, heel verschillend is. Op het stadhuis krijgen allen, die in de nasleep van “de Ridderhof” zitten extra aandacht. Ook op basis van de aanbevelingen van de onafhankelijke commissie. Daar zijn getuigen bij, die pas lange tijd van 9 april de gevolgen van het drama voelen. Eerst nog gewoon doorwerken en later concentratieverlies, niet kunnen slapen, je zaak niet meer goed kunnen runnen. Vreselijk allemaal, maar wij nemen die klachten serieus en laten die mensen niet zitten. Wel voor alle duidelijkheid: de gemeente Alphen aan den Rijn kan niet de bedrijfsschade op zich nemen, maar we kunnen helpen moeilijke tijden te overbruggen.

Samen met de oud burgemeester van Enschede sprak ik over crisiscommunicatie op de Universiteit van Limburg. Nu is communicatie in de wereld van de overheid al een onderwerp, waar boeken over vol geschreven zijn. Maar over communicatie in tijden van crisis, rampen of grootschalige incidenten is wel heel speciaal. Dat hadden we nog niet goed in de gaten. Vooral burgemeesters zullen zich veel beter dan tot nu moeten voorbereiden op hun rol daarin. Zij zijn vaak degene, die het vertrouwen moeten winnen bij de burgers. En zoals we weten het vertrouwen in de overheid is niet zo groot, dus de uitdaging om in tijden van crisis het goed te doen is groot.